Huế không chỉ là Cố đô trầm mặc, níu giữ hoài niệm của một thời vàng son qua những thành quách, lăng tẩm rêu phong. Ẩn sau vẻ đẹp cổ kính ấy là một thành phố đang không ngừng chuyển mình, mang đến những trải nghiệm đương đại đầy sức sống. Sự hòa quyện diệu kỳ giữa “kinh đô xưa” và “trải nghiệm mới” đã dệt nên một bản sắc độc đáo, nơi quá khứ và hiện tại đối thoại. Huế mời gọi du khách đến để vừa chiêm nghiệm di sản, vừa tận hưởng trọn vẹn nhịp sống mới mẻ, năng động.
Chương trình nghệ thuật đặc sắc khai màn Tuần lễ Festival Huế 2022 - Ảnh: VGP/Nhật Anh
Huế - Kinh đô xưa, trải nghiệm mới
Nhắc đến Huế là nhắc đến một miền ký ức vàng son, nơi lưu giữ trọn vẹn hồn cốt của vương triều phong kiến cuối cùng tại Việt Nam. Suốt gần 150 năm, vùng đất này là trung tâm chính trị, văn hóa và quyền lực tối cao dưới triều đại nhà Nguyễn. Vai trò là một kinh đô đã định hình nên vóc dáng thành phố qua những công trình kiến trúc đồ sộ và hun đúc nên một bản sắc văn hóa đặc sắc.
Trái tim của kinh đô xưa chính là Quần thể Di tích Cố đô Huế, một di sản văn hóa vật thể được UNESCO công nhận, mà hạt nhân là Kinh thành Huế. Đây không chỉ là một tòa thành phòng thủ mà còn là trung tâm hành chính, chính trị tối cao. Bước qua Ngọ Môn, du khách như lạc vào một thế giới của lễ nghi cung đình uy nghiêm. Kiến trúc cung đình tại đây đạt đến đỉnh cao của sự hài hòa giữa công trình nhân tạo và cảnh quan thiên nhiên, tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc phong thủy và triết lý phương Đông. Điện Thái Hòa, nơi diễn ra các buổi đại triều, tráng lệ với mái ngói lưu ly và cột gỗ sơn son thếp vàng, toát lên quyền lực tối thượng của nhà vua. Phía sau là Tử Cấm Thành, không gian riêng tư thâm nghiêm dành cho vua và hoàng gia.
Hệ thống lăng tẩm của các vị vua nhà Nguyễn được ví như những cung điện dành cho người đã khuất, một di sản vật thể độc đáo. Mỗi lăng một vẻ, không chỉ là nơi an nghỉ vĩnh hằng mà còn là sự phản chiếu tính cách, tư tưởng và giai đoạn lịch sử của vị vua ấy. Lăng Gia Long mộc mạc, hoang sơ mà hùng vĩ. Lăng Minh Mạng là bản tuyên ngôn về sự đối xứng và uy quyền. Còn lăng Tự Đức lại như một bài thơ trữ tình, một không gian thơ mộng, yên bình. Đặc biệt, lăng Khải Định là sự giao thoa độc đáo giữa văn hóa Đông - Tây, với nghệ thuật ghép sành sứ, thủy tinh màu đạt đến đỉnh cao, tạo nên một công trình lộng lẫy.
Bên cạnh di sản vật thể, hồn cốt của kinh đô xưa còn được dệt nên bởi những giá trị văn hóa phi vật thể độc đáo, vốn được sản sinh từ môi trường cung đình. Nổi bật nhất chính là Nhã nhạc cung đình Huế. Với những giai điệu trầm bổng, uyên bác. Nhã nhạc - linh hồn của văn hóa cung đình - đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Song hành cùng đó là nghệ thuật ẩm thực cung đình, một đỉnh cao của sự cầu kỳ và tinh tế. Mỗi món ăn không chỉ ngon miệng, đẹp mắt mà còn là một tác phẩm nghệ thuật.
“Kinh đô xưa” của Huế là một tổng thể hài hòa giữa di sản vật thể và phi vật thể. Những cung điện, thành quách, lăng tẩm uy nghiêm là phần xác, còn Nhã nhạc, ẩm thực tinh tế và nếp sống thanh lịch chính là phần hồn. Tất cả cùng nhau tạo nên một không gian văn hóa đậm đặc, một bức tranh lịch sử sống động, nơi hồn thiêng sông núi và dấu ấn của một vương triều vẫn còn vang vọng, mời gọi những tâm hồn hoài cổ tìm về để lắng nghe và chiêm nghiệm.
Trải nghiệm mới - Hơi thở đương đại trên nền di sản
Nếu “kinh đô xưa” là nền móng trầm mặc, là linh hồn của Huế, thì “trải nghiệm mới” chính là nhịp đập sôi động, là tấm áo rực rỡ mà thành phố khoác lên trong nhịp sống hiện đại. Vượt qua hình dung về một vùng đất chỉ dành cho những tâm hồn hoài cổ, Huế ngày nay đang chứng tỏ mình là một thành phố năng động, sáng tạo và cởi mở.
Sự chuyển mình mạnh mẽ của Huế được thể hiện rõ nét qua các kỳ Festival Huế được tổ chức định kỳ. Đây không còn đơn thuần là một lễ hội văn hóa truyền thống mà đã trở thành một lễ hội nghệ thuật đương đại quy mô quốc tế. Trên nền không gian cổ kính của Hoàng thành hay các lăng tẩm, những chương trình nghệ thuật đỉnh cao từ khắp nơi trên thế giới được trình diễn. Du khách có thể thưởng thức một đêm nhạc rock sôi động ngay trước Ngọ Môn hay xem một màn trình diễn thời trang áo dài cách tân trên cầu Trường Tiền. Các lễ hội đường phố, triển lãm nghệ thuật sắp đặt, ẩm thực quốc tế đã biến cả thành phố thành một sân khấu khổng lồ, nơi quá khứ và hiện tại, truyền thống và hiện đại cùng nhau đối thoại và tỏa sáng. Sự kiện này đã thổi một luồng sinh khí mới, khẳng định vị thế của Huế là một thành phố của lễ hội, một trung tâm văn hóa năng động.
Sự sáng tạo còn thấm sâu vào cách Huế làm mới những giá trị cũ. Các làng nghề truyền thống không còn là nơi sản xuất đơn thuần mà đã trở thành những không gian trải nghiệm văn hóa độc đáo. Thay vì chỉ mua các sản phẩm thủ công truyền thống, du khách nay có thể tự tay tham gia vào các công đoạn tạo ra các sản phẩm thủ công này. Đây là một minh chứng cho sự thăng hoa của sáng tạo trên nền di sản, những trải nghiệm này biến du khách từ người quan sát thành người tham gia, tạo ra sự gắn bó sâu sắc và mang tính cá nhân với văn hóa bản địa.
Cùng với đó, ứng dụng công nghệ số chính là một trong những yếu tố then chốt tạo nên “màu áo mới” cho Cố đô. Một bước tiến đột phá là việc ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) ngay trong lòng Đại Nội. Giờ đây, dạo bước trong những khoảng sân rộng lớn hay những phế tích, du khách có thể dùng điện thoại thông minh hoặc các thiết bị chuyên dụng để tái hiện sinh động không gian và nghi lễ của một thời vàng son. Những cung điện nguy nga từng bị chiến tranh tàn phá được tái hiện lại bằng hình ảnh 3D tráng lệ; những nghi lễ cung đình trang trọng được mô phỏng một cách sống động. Công nghệ đã trở thành cây cầu nối diệu kỳ, giúp du khách tương tác với lịch sử một cách trực quan và hấp dẫn hơn bao giờ hết, xóa đi khoảng cách của thời gian.
Ngoài ra, khi màn đêm buông xuống, Huế không còn chìm vào tĩnh lặng như người ta vẫn thường nghĩ. Thành phố đã khoác lên mình một tấm áo mới rực rỡ và đầy sức sống. Phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu dọc bờ sông Hương trở thành tâm điểm của các hoạt động về đêm, với những gánh hàng rong, các ban nhạc đường phố và những gian hàng lưu niệm tấp nập. Cầu Trường Tiền được thắp sáng bởi hệ thống đèn LED đổi màu lộng lẫy, trở thành biểu tượng của một Huế hiện đại. Các quán bar, pub, cà phê nhạc sống mọc lên ngày càng nhiều, mang đến không gian giải trí đa dạng. Trải nghiệm ẩm thực đêm cũng vô cùng phong phú, từ những món ăn vặt trứ danh đến những nhà hàng sang trọng. Một Huế về đêm sôi động, nhộn nhịp đã dần thay đổi định kiến về một thành phố buồn và tẻ nhạt.
Huế của ngày hôm nay là một minh chứng sống động cho sự phát triển hài hòa giữa bảo tồn và đổi mới. Huế không chỉ là điểm đến để tìm về quá khứ mà còn là nơi để khám phá những điều mới mẻ, mang đến một hành trình trọn vẹn cho mọi du khách.
