Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng nhằm bồi đắp nền tư tưởng của chế độ; tuyên truyền, giáo dục, động viên và tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng; khẳng định, nâng cao vai trò tiên phong của Đảng về tư tưởng, lý luận; trí tuệ, văn hóa, đạo đức; phát huy vai trò định hướng, mở đường của tư tưởng, lý luận trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc gắn với việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Trong bối cảnh hiện nay, tình hình khu vực và thế giới đang có nhiều biến đổi khó lường. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cách mạng thông tin, công nghệ số đang làm thay đổi cách thức thông tin, tuyên truyền. Tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo, khủng bố, an ninh mạng, chiến tranh thương mại, xung đột văn hóa, môi trường và nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống khác đang nổi lên, có nơi đã trở thành những điểm nóng, tác động nhiều chiều đến công tác tư tưởng, lý luận.
Ở trong nước, sau 35 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội rất đáng tự hào. Gần đây, Việt Nam còn trở thành một điểm sáng trong khống chế, ngăn chặn, kiểm soát đại dịch Covid-19, được thế giới ghi nhận và đánh giá cao. Tuy nhiên, chúng ta cũng thẳng thắn nhận thấy các nguy cơ mà Đảng ta đã dự báo vẫn hiện diện rõ nét; đồng thời, những vấn đề phức tạp mới nảy sinh như phân hóa giàu nghèo, ô nhiễm môi trường sinh thái, những vấn đề an ninh phi truyền thống..v.v.. đang tác động tiêu cực đến công tác tư tưởng, lý luận của Đảng.
“Dựa vào Nhân dân” là nội dung xuyên suốt trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Ảnh: Tư liệu
Từ thực tiễn ấy, chúng ta phải tiếp tục đổi mới công tác tư tưởng, lý luận của Đảng góp phần đắc lực vào sự nghiệp đổi mới đất nước. Trong đó, giải pháp quan trọng là phải dựa vào Nhân dân để đổi mới mạnh mẽ, hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận.
Việc dựa vào Nhân dân để đổi mới công tác tư tưởng, lý luận xuất phát từ những căn cứ sau đây:
Thứ nhất, mục tiêu của công tác tư tưởng, lý luận của Đảng ta xét đến cùng là phục vụ Nhân dân, lôi cuốn Nhân dân một lòng theo Đảng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, cuối cùng cũng là nhằm giải phóng Nhân dân, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.
Do vậy, chúng ta cần nhận thức rõ công tác tư tưởng, lý luận không phải là công việc riêng của Đảng mà còn là công việc của toàn dân, phải biết dựa vào Nhân dân. Công tác tư tưởng, lý luận phải có phương pháp lôi cuốn, cổ vũ, động viên Nhân dân tích cực tham gia công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, Nhân dân chính là cội nguồn của những sáng kiến, những mô hình tốt, những giải pháp thiết thực cho đổi mới công tác tư tưởng, lý luận.
Thực tế đã chứng minh có rất nhiều cách làm hay, mô hình phát triển mới về kinh tế, xã hội; những đổi mới sáng tạo trong sản xuất kinh doanh,v.v.. đều có xuất phát từ Nhân dân, do Nhân dân gợi mở, đề xuất. Trên cơ sở đó, Đảng mới tổng kết nhân rộng trở thành những vận dụng, bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn Việt Nam. Do vậy, nếu biết dựa vào Nhân dân, chúng ta sẽ có cơ sở để kiên trì, vận dụng, bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thứ ba, Nhân dân cũng là một chủ thể đông đảo, tích cực, chủ động trong cuộc đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng - một nội dung quan trọng của công tác tư tưởng, lý luận của Đảng - tốt nhất.
Kẻ thù tư tưởng, lý luận của chúng ta luôn nhằm vào người dân như một đối tượng quan trọng nhất để tuyên truyền sai lệch, xuyên tạc, bôi nhọ, hạ thấp nền tảng tư tưởng của Đảng cũng như các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy, một mặt, chúng ta phải tuyên truyền, giải thích cho Nhân dân hiểu bản chất của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; mặt khác, chúng ta phải lôi cuốn Nhân dân tham gia đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch. Khi mỗi người dân là một chiến sỹ trên mặt trận tư tưởng, lý luận thì không kẻ thù nào có thể thực hiện được mưu đồ xấu xa của chúng.
Nhân dân là lực lượng đông đảo và mạnh mẽ nhất trong cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái,thù địch. Ảnh minh hoạ
Thứ tư, dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh - một nội dung quan trọng của công tác tư tưởng, lý luận.
Nhân dân là người kiểm tra, giám sát những cán bộ, đảng viên, giúp họ không vi phạm tư cách đảng viên. Nhân dân là người góp ý cho cán bộ, đảng viên, giúp họ tự phê bình, phê bình, sữa chữa khuyết điểm, phát huy ưu điểm, hoàn thiện đạo đức, nhân cách. Chính Nhân dân là những người nếu được lãnh đạo có tổ chức sẽ là những người gương mẫu trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, xa dân, ngăn ngừa sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Hơn nữa, Nhân dân còn là người bảo vệ cán bộ, đảng viên khỏi những sai lầm cũng như khỏi những kẻ thù của Đảng. Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh: “Lấy kết quả công việc, sự hài lòng và tín nhiệm của Nhân dân làm tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức bộ máy và chất lượng cán bộ, đảng viên”.
Qua sự phân tích ở trên cho thấy, Nhân dân có vai trò to lớn trong công tác tư tưởng, lý luận của Đảng, vì vậy mỗi cán bộ, đảng viên nhất là những người làm công tác tư tưởng, lý luận cần dựa vào Nhân dân để đổi mới công tác tư tưởng, lý luận hiệu quả nhất. Muốn vậy, cần quán triệt tốt một số quan điểm cơ bản sau:
Một là, phải tin tưởng tuyệt đối vào Nhân dân, thấy được sức mạnh vĩ đại của Nhân dân trong mọi công việc cách mạng.
Chính Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn cán bộ, đảng viên: “Ở đâu có dân là có núi, có sông, có biển. Dân có sức mạnh hơn cả sông núi. Nếu ta biết dựa vào dân thì sẽ thành công”. Do vậy, trong bất kỳ công việc gì của cách mạng, kể cả công tác tư tưởng, lý luận cũng cần dựa vào Nhân dân, tin tưởng Nhân dân. Chính niềm tin vào quần chúng Nhân dân sẽ cảm hoá được họ, lôi cuốn họ tham gia vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống lại những quan điểm sai trái, thù địch; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện. Chỉ có tin tưởng vào quần chúng Nhân dân một cách thực sự, chân tình mới có thể cảm hoá được lòng người, mới làm cho quần chúng Nhân dân tin và làm theo cán bộ, đảng viên trong công tác tư tưởng, lý luận.
Niềm tin của Nhân dân chính là sức mạnh của Đảng. Ảnh minh hoạ
Hai là, công tác tư tưởng, lý luận phải hướng về cơ sở, gắn bó với những vấn đề đời sống thường ngày của Nhân dân, bám sát các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, chính trị xã hội; phản ánh được những vấn đề của Nhân dân.
Đối với Nhân dân, nền tảng tư tưởng, hệ tư tưởng, công tác tư tưởng, lý luận của Đảng là những gì mang lại cuộc sống vật chất, tinh thần cao hơn cho họ, là giữ gìn an ninh, trật tự xã hội, là quốc phòng, an ninh được bảo đảm. Đối với Nhân dân, không thể nói về những vấn đề lý luận cao siêu, xa vời mà phải đề cập đến những vấn đề đời sống thường ngày của họ. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước chỉ có thể đi vào quần chúng, vào cuộc sống nếu chúng phản ánh cuộc sống của Nhân dân, gắn bó với đời sống của họ.
Ba là, công tác tư tưởng, lý luận là công tác đối với Nhân dân, đối với con người, do vậy phải đổi mới phương pháp, cách thức tuyên truyền, vận động Nhân dân.
Để Nhân dân tin Đảng, đi theo Đảng, tham gia tích cực vào công tác tư tưởng, lý luận của Đảng một cách hiệu quả thì công tác tư tưởng, lý luận phải bảo đảm sự thống nhất giữa tính khoa học và tính cách mạng,tính lý luận và tính thực tiễn, tính thuyết phục và tính hấp dẫn. Để bảo đảm sự thống nhất này cần kết hợp chặt chẽ giữa định hướng tư tưởng, tình cảm với sự tự giác tự nguyện của mỗi người dân; giữa lời nói và việc làm của cán bộ, đảng viên làm công tác tư tưởng, lý luận; giữa xây cái mới, cái tiến bộ hợp quy luật với chống cái cũ, cái lạc hậu, cái bảo thủ, trì trệ.
Bốn là, tuyên truyền, vận động thuyết phục Nhân dân để Nhân dân trở thành chỗ dựa vững chắc cho công tác tư tưởng, lý luận của Đảng.
Để khơi dậy, nhân lên sức mạnh của quảng đại quần chúng Nhân dân, phải tuyên truyền, cổ động, đưa lý luận thâm nhập vào quần chúng. Trên cơ sở hiểu biết lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Nhân dân mới tin tưởng theo lý luận ấy. Từ tin tưởng, ở Nhân dân mới nảy sinh tìm cảm cách mạng và trên cơ sở đó xác định thái độ đúng đắn đối với những quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đấu tranh chống các quan điểm sai trái; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, góp phần làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trở thành chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội.
