Sau hơn 20 năm thực hiện Quy định số 54-QĐ/TW ngày 12/5/1999 của Bộ Chính trị về chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng, công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị đã đạt được một số kết quả quan trọng, góp phần xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Số lượng cán bộ giảng dạy các môn lý luận chính trị tăng cả về số lượng và chất lượng; nội dung, chương trình giảng dạy không ngừng được đổi mới; điều kiện vật chất, kỹ thuật của các cơ sở đào tạo được cải thiện...
Tuy nhiên, thực tế cho thấy trong thời gian vừa qua, việc mở rộng quy mô đào tạo, bồi dưỡng tại một số cơ sở đào tạo chưa gắn liền với nâng cao chất lượng; nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng chậm được đổi mới, bổ sung, cập nhật, chưa đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn, rèn luyện tư tưởng chính trị, đạo đức, phong cách lãnh đạo, quản lý; phương pháp giảng dạy, học tập chậm được đổi mới, còn nặng về truyền đạt kiến thức, chưa chú trọng phát triển kỹ năng của người học…
Những hạn chế, yếu kém nói trên bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân như: Một bộ phận giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo còn hạn chế về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của việc giảng dạy và học tập các môn lý luận chính trị; quy định về tiêu chuẩn trình độ lý luận chính trị đối với các chức danh cán bộ và về việc phân cấp đào tạo, bồi dưỡng theo đối tượng, tiêu chuẩn chức danh còn có một số bất cập…
Từ thực trạng công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị ở nước ta thời gian vừa qua, xuất phát từ yêu cầu của tình hình mới, để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị trong thời gian tới cần phải thực hiện đồng bộ một sốnhiệm vụ và giải pháp sau đây:
Một là, đổi mới nhận thức về vị trí, tác dụng của lý luận chính trị và mục tiêu công tác đào tạo lý luận chính trị. Đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị có mục tiêu giáo dục thế giới quan, nhân sinh quan, đạo đức cách mạng và trang bị kiến thức, phương pháp làm việc cho người làm công tác chính trị. Các môn học cốt lõi trong đào tạo lý luận chính trị là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính trị học của Việt Nam và thế giới... Nhận thức không rõ về mục tiêu của công tác đào tạo lý luận chính trị dễ dẫn đến thái độ xem thường hoặc học đối phó để có văn bằng lý luận chính trị.
Hai là, tiếp tục nghiên cứu, so sánh, bổ sung, cập nhật hoặc xây dựng lại chương trình đào tạo lý luận chính trị phù hợp với bối cảnh, điều kiện mới. Theo đó, cần rà soát loại bỏ môn học hoặc nội dung trong từng môn học không sát với đối tượng, phạm vi nghiên cứu trong chương trình đào tạo lý luận chính trị hiện hành; đồng thời, giảm sự trùng lắp về nội dung giữa các chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị khác nhau.
Hội thảo khoa học quốc gia “Nghiên cứu và giảng dạy các môn Lý luận chính trị trong bối cảnh hiện nay” do Trường Đại học Kinh tế quốc dân tổ chức tháng 11/2019. Ảnh: Internet.
Ba là, đổi mới cơ chế quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị theo nguyên tắc chủ thể quản lý vĩ mô độc lập với chủ thể quản trị cơ sở đào tạo và có chức năng quản lý thống nhất các nhiệm vụ, chương trình đào tạo. Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ quản lý đào tạo lý luận chính trị và quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại các cơ quan đảng, tổ chức chính trị - xã hội, nhất là phân định rõ vai trò của Ban Tổ chức Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Bốn là, kiện toàn hệ thống cơ sở đào tạo, đội ngũ giảng viên và cán bộ nghiên cứu, tham mưu về giảng dạy các môn lý luận chính trị. Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của cơ sở đào tạo phù hợp với tình hình mới, theo hướng nâng cao chất lượng hoạt động, bộ máy tinh gọn, nhiệm vụ rõ ràng, không chồng chéo. Xây dựng đội ngũ giảng viên có chất lượng, có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, có phương pháp giảng dạy phù hợp và tâm huyết với nghề.
Năm là, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với từng loại chức danh cán bộ. Xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp, thời gian đào tạo, bồi dưỡng theo hướng chọn lọc, thiết thực, phù hợp với từng chức danh cán bộ. Nâng cao chất lượng, rút ngắn thời gian đào tạo phù hợp, bảo đảm tính kế thừa, thống nhất; bậc đào tạo càng cao, nội dung càng chuyên sâu, tránh trùng lặp nội dung ở các hệ, bậc học dưới.
Sáu là, tiếp tục rà soát, bổ sung cơ chế, chính sách về giảng dạy các môn lý luận chính trị. Bổ sung cơ chế, chính sách tài chính về giảng dạy các môn lý luận chính trị bảo đảm sử dụng có hiệu quả ngân sách nhà nước. Từng bước hiện đại hoá cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng. Điều chỉnh, bổ sung chế độ, chính sách đãi ngộ đối với người dạy và người học, ưu tiên đối với cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số, cán bộ công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo.
Bảy là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị. Quán triệt sâu sắc và cụ thể hoá các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đổi mới công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị, tạo sự thống nhất trong hệ thống chính trị và hệ thống các cơ sở đào tạo. Tiếp tục đối mới tư duy, nâng cao nhận thức của cấp uỷ, chính quyền các cấp và cán bộ, đảng viên về mục tiêu, yêu cầu và tầm quan trọng của công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.
