Tên sách: Hơn Cả Tin Tức: Tương Lai Của Báo Chí
Tác Giả: Mitchell Stephens
Năm Xuất Bản: 2015
Số Trang: 384
Nhà Xuất bản: NXB Trẻ
Cuốn sách là một nghiên cứu độc đáo, đôi khi có tính phê phán về báo chí đương đại, cả trên mạng lẫn ngoài mạng internet, và tìm thấy niềm hứng khởi cho một sự thấu hiểu hiệu quả và đầy khát vọng về nghề báo trong những ví dụ từ các bài báo và blog thế kỷ 21, đồng thời trong những hiểu biết chọn lọc về nghề báo thế kỷ 20 và các tác phẩm viết lách của Benjamin Franklin thế kỷ 18. Hầu hết nỗ lực xử lý cuộc khủng hoảng báo chí hiện nay nhấn mạnh vào công nghệ. Stephens nhấn mạnh vào tư duy và nhu cầu tư duy lại về báo chí đã từng là và có thể trở thành công việc gì.
Tác giải Michelle Stephens nhận định “Sau 1,5 thế kỷ các nhà báo đưa tin tức mới nhất tới công chúng, nay đã đến lúc họ phải đưa một cái gì khác.”
Ôi, cái khác đó là cái gì? Từ xưa tới nay, báo chí chỉ tập trung vào chức năng đưa tin, với tiêu chuẩn ai, cái gì, ở đâu, tại sao, khi nào, như thế nào. “Báo chí chất lượng” được tác giả mô tả giống như Ernest Meissonier, một hoạ sĩ tài danh được ngưỡng mộ nhất ở Paris và thế giới (đã qua đời năm 1891) vẽ siêu phẩm về Napleon và đội quân của mình ở Friedland năm 1807. Bức tranh mất tới 12 năm để hoàn thành, với độ chính xác tới kinh ngạc, đặc biệt là những con ngựa. Ông lý giải sự thành công của mình: “Tôi vẽ như bất kỳ ai. Chỉ khác là tôi luôn luôn quan sát.” Ông luôn tin rằng mình là một phần của truyền thống thể hiện honesty, conscientiousness và truthfulness.” Cái thời thế kỷ 19 đó, những nỗ lực chi tiết kiểu đó bị cho là phí thời gian.
Giờ đây, các kênh phân phối của thông tin đang thay đổi nhanh chóng. Báo in đã đầu hàng trước các kênh truyền hình, radio, rồi sau đó tất cả cùng đầu hàng trước mạng xã hội. Sự tiến hoá của công nghệ đang sắp xếp nhanh chóng vai vế của các ngôi vị truyền thông.
Bởi vậy, trong cuốn sách, tác giả đưa ra các lập luận để chứng minh thế kỷ 21, chất lượng báo chí không phải nằm ở chỗ các nhà báo giàu kinh nghiệm đến tận nơi, phát triển nguồn tin, kiểm chứng thông tin – cho dù những hoạt động tác nghiệp này luôn luôn có ích và cần thiết.
Tác giả cho rằng chất lượng báo chí nằm ở cái mà tác giả gọi là “wisdom journalism” – journalism that strengthens our understanding of the world. Tức là “báo chí thông thái” – loại báo chí giúp cho chúng ta hiểu biết nhiều hơn về thế giới. Tức là ai, cái gì, ở đâu, khi nào,…không giúp chúng ta thông thái hơn, mà cần một chiều sâu phân tích, đầy đủ thông tin, diễn giải, và thậm chí là phải có quan điểm, thái độ với những sự kiện đang diễn ra. Nó là những lời khuyên sâu sắc, đánh giá hữu ích, sự thấu hiểu vấn đề và sự sắc sảo. Cái này không mới, từ thời Ben Franklin, truyền thống báo chí Mỹ đã có rồi. Nhưng tác giả muốn chứng kiến sự hồi sinh của nó.
“Wisdom journalism” mang đến kiến thức được cho là tốt nhất cho chúng ta, cho xã hội. Nó mô tả điều gì đã xảy ra, đang xảy ra, và sắp xảy ra, và vì cung cấp nhiều thông tin, nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới hiện tại, giúp chúng ta có những quyết định khôn ngoan hơn. Nó “benefit the readers.”
Nhưng làm thế nào? Chúng ta hay nói xu hướng người ta đọc ngắn, nhanh, phản ứng tức thì. Trong cuốn The shallows: What the Internet is doing to our brain của Nicolas Carr, tác giả cho biết Internet đang thay đổi nhanh chóng cách não bộ của chúng ta tư duy và tiếp nhận, xử lý thông tin. Tác giả cho rằng cái khó là “making facts sensible” – hãy làm cho các dữ liệu thực tế trở nên sensible, tạm hiểu là hiểu được, có liên quan, có ý nghĩa với người đọc; hãy cung cấp nhiều góc nhìn, hãy có đánh giá một cách phản biện, hãy cho biết công chúng đang nghĩ gì…
Nhận định
"Quyển sách thu hút này cho chúng ta biết báo chí phải thay đổi như thế nào nhằm phục vụ thời đại và công chúng tốt hơn. Stephens kêu gọi sự diễn giải sâu sắc và thông minh, và sự soi sáng. Hơn cả tin tức cung cấp tất cả những điều đó và hơn thế. Kích thích suy nghĩ, là một cuốn sách thú vị để đọc." (Geneva Overholser, nghiên cứu sinh cao cấp)
Theo fahasa
