Trong thời đại bùng nổ công nghệ 4.0 - kỷ nguyên số đang tạo ra những thay đổi sâu rộng đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đối với thanh niên Việt Nam – thế hệ “rường cột của nước nhà”, đây chính là "cơ hội vàng" để học tập và khởi nghiệp. Công nghệ số không chỉ giúp làm giàu tri thức một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận lợi mà còn tạo điều kiện để giới trẻ tự tin thử nghiệm, sáng tạo, phát triển các ý tưởng, các dự án đột phá, từ đó tạo ra hàng loạt các công việc với nguồn thu nhập hấp dẫn, xây dựng một tương lai tốt đẹp cho bản thân, gia đình và xã hội.
Thủ tướng đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025, với chủ đề "Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia". Ảnh: Internet
Cơ hội học tập trong thời đại kỷ nguyên số…
Trong bối cảnh công nghệ số và Internet bùng nổ, đã mở ra kho tàng tri thức khổng lồ, giúp thanh niên tiếp cận mọi nguồn tri thức dễ dàng với cuốn sách điện tử “bách khoa toàn thư” trên nền tảng như Google Books, Project Gutenberg, Thư viện số Việt Nam,… mà không cần đến thư viện truyền thống. Có thể kể đến những ứng dụng công nghệ số đã và đang đóng góp quan trọng vào sự phát triển giáo dục, đào tạo và mở rộng cơ hội học tập cho thanh niên Việt Nam như: AI, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) đã giúp việc học trở nên sinh động, trực quan và hiệu quả hơn bao giờ hết. Sự xuất hiện của những gia sư ảo và trợ lý học tập thông minh như Chatbot AI, ChatGPT, Socratic (Google) đã giúp người học giải đáp thắc mắc, hướng dẫn bài tập và hỗ trợ nghiên cứu một cách nhanh chóng. Việc ứng dụng các nền tảng Khan Academy và Duolingo có thể điều chỉnh bài học phù hợp với khả năng của từng người. Đặc biệt các nền tảng học trực tuyến như Coursera, Udemy, edX, LinkedIn Learning cung cấp hàng ngàn khóa học tiện lợi... giúp thanh niên học tập từ bất kỳ nơi đâu, linh hoạt mọi lúc mọi nơi với chi phí thấp. Thêm vào đó, công nghệ thực tế ảo (VR) tạo ra môi trường học tập vô cùng sắc nét, đầy sống động, người học có trải nghiệm chân thực mà sách vở truyền thống không đủ khả năng minh họa, ví dụ như Google Expeditions cho phép tham quan các địa điểm lịch sử trên toàn thế giới bằng VR hoặc có thể xem mô hình 3D của một cơ quan trong cơ thể hoặc một công trình kiến trúc như thật khi quét một hình ảnh trên sách bằng ứng dụng AR. Thực tế tăng cường (AR) còn giúp việc học ngoại ngữ thú vị hơn bằng cách kết nối trực tiếp từ vựng với môi trường xung quanh. Nếu các bạn trẻ học về khoa học và kỹ thuật, công nghệ thì thật tiện lợi khi AR có thể giúp kỹ thuật viên sửa chữa máy móc bằng cách hiển thị hướng dẫn ngay trên thiết bị thật, giúp học viên hiểu cấu trúc của máy móc bằng cách xem các bộ phận của nó trong không gian thực tế cũng như nhìn thấy cách tế bào hoạt động trong môi trường 3D. Thật tuyệt khi các trang web như Codecademy, freeCodeCamp, W3Schools, LeetCode giúp người học dễ dàng tiếp cận các ngôn ngữ lập trình như Python, JavaScript, C++ từ cơ bản đến nâng cao, giúp hoàn thiện các dự án lập trình, thiết kế đồ họa, làm video sáng tạo. Chưa khi nào, người học dễ dàng tham gia các diễn đàn học tập để kết nối, tương tác, học hỏi với chuyên gia, với cộng đồng toàn cầu và những người có cùng đam mê qua các nền tảng: Stack Overflow (lập trình), ResearchGate (nghiên cứu khoa học), Quora, Reddit; Discord; Zoom, Google Classroom, Microsoft Teams như hôm nay. Ngoài ra, kỷ nguyên số không chỉ giúp thế hệ trẻ tiếp thu kiến thức thuận lợi mà còn rèn luyện các kỹ năng quan trọng, khuyến khích tư duy đổi mới, rèn luyện kỹ năng giao tiếp từ xa, kỹ năng thích ứng và giải quyết vấn đề linh hoạt, kỹ năng làm việc nhóm và đa văn hóa.…Có thể khẳng định rằng, kỷ nguyên số đã sản sinh ra thật nhiều công cụ vô cùng hữu ích, hiệu quả giúp thế hệ trẻ ngày nay học tập giỏi hơn, vững vàng và tự tin đem trí tuệ của mình cống hiến, dựng xây đất nước, đưa Việt Nam ngày càng phát triển đi lên, hội nhập sâu rộng với thế giới hiện đại.
Cơ hội khởi nghiệp trong kỷ nguyên số…
Kỷ nguyên số không chỉ đem đến cho thế hệ thanh niên Việt Nam ngày nay nền tảng kiến thức và kỹ năng mà còn đem lại cơ hội khởi nghiệp và phát triển bản thân một cách tuyệt vời. Đầu tiên có thể kể đến các sự kiện kết nối nhà đầu tư với startup giúp thanh niên kêu gọi vốn dễ dàng hơn. Bằng tinh thần đổi mới, chỉ cần một chiếc laptop, điện thoại, Internet là có thể bắt đầu kinh doanh online cùng việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn (Big Data), blockchain và thương mại điện tử, các bạn trẻ đã tạo ra các mô hình kinh doanh mới đầy ý tưởng hấp dẫn. Các nền tảng như YouTube, TikTok, LinkedIn, WordPress, Blogger, Medium, Wix… giúp thanh niên xây dựng thương hiệu cá nhân và kết nối khán giả toàn cầu mà không cần nhiều vốn hay mối quan hệ. Chỉ cần sáng tạo nội dung theo phong cách riêng, có sức hút, sự tương tác cao thì thương hiệu cá nhân ấy có thể kiếm tiền từ quảng cáo, hợp tác, bán sản phẩm/dịch vụ… Việc khởi nghiệp còn được tiết kiệm thời gian và chi phí khi sử dụng những ứng dụng thông minh như: Chatbot AI hỗ trợ chăm sóc khách hàng tự động; Dùng phần mềm quản lý đơn hàng (KiotViet, Haravan) để theo dõi tình trạng giao hàng dễ dàng; Hệ thống CRM (Customer Relationship Management) giúp quản lý khách hàng chuyên nghiệp và quảng cáo số (Facebook Ads, Google Ads, SEO, TikTok Ads) giúp tiếp cận khách hàng mục tiêu dễ dàng. Hơn nữa, thanh niên khởi nghiệp có thể bắt đầu không cần văn phòng, cửa hàng mà chỉ cần một website hoặc mạng xã hội, việc này tiết kiệm chi phí thuê mặt bằng, giảm áp lực tài chính; cũng không nhất thiết phải nhập hàng sẵn như các mô hình Dropshipping, Affiliate Marketing và từ đó dễ dàng thay đổi sản phẩm/dịch vụ theo nhu cầu thị trường. Thực tế đã có rất nhiều bạn trẻ khởi nghiệp bằng cách như livestream bán hàng, không cần nhập hàng trước trên TikTok Shop hoặc viết content, thiết kế, lập trình…chỉ cần kỹ năng và một tài khoản Upwork/Fiverr là có thể bắt đầu. Biết bao nhiêu các khóa học online, bán sản phẩm số (Ebook, khóa học, template, phần mềm) trên Udemy, Kyna, Unica, YouTube đã được giao dịch thành công, hiệu quả… Có thể nói rằng, nhờ công nghệ số, thanh niên khởi nghiệp dễ dàng hơn. Không những thế, chuyển đổi số đang tác động mạnh mẽ đến các ngành nghề truyền thống, tạo ra cơ hội lớn cho thanh niên phát triển đa dạng công việc của mình ở các lĩnh vực: nông nghiệp, y tế, giáo dục, dịch vụ,...
Tóm lại, với sự linh hoạt, sáng tạo và tinh thần dám nghĩ dám làm, thế hệ trẻ hôm nay đang tận dụng tối đa lợi thế của thời đại số để học hỏi, phát triển và biến ước mơ học tập, khởi nghiệp thành hiện thực. Tuy nhiên, kỷ nguyên số không chỉ là cơ hội, mà còn là thách thức như thông tin tràn lan, khó chọn lọc; không theo kịp xu hướng, rủi ro từ khởi nghiệp online; nguy cơ lừa đảo, rủi ro bảo mật và pháp lý…cho nên đòi hỏi thanh niên phải tiếp tục rèn luyện, nâng cao kiến thức để không bị bỏ lại phía sau. Thanh niên phải luôn trong tâm thế chủ động, sáng tạo, không ngừng thích nghi, nắm bắt cơ hội và ứng dụng công nghệ để xứng đáng là lực lượng tiên phong, góp phần quan trọng vào xây dựng một xã hội số văn minh, bền vững - đưa Việt Nam tự tin bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
