Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh soi sáng sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam hiện nay (Kỳ cuối)

Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh soi sáng sự nghiệp báo chí Cách mạng Việt Nam

Dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam đã trải qua một hành trình vẻ vang suốt 100 năm, kiên trì thực hiện sứ mệnh tiên phong trên mặt trận tư tưởng, đồng hành cùng dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Trong những năm tháng kháng chiến gian khổ chống thực dân Pháp (1945-1954) và đế quốc Mỹ (1954-1975), báo chí cách mạng đã khẳng định vai trò xung kích của mình, đúng như lời Bác Hồ dạy: “Cây bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng”[1]. Các nhà báo không chỉ là người đưa tin, mà còn là những chiến sĩ kiên trung, vừa cầm bút vừa cầm súng, có mặt ở mọi mặt trận, ghi lại những chiến công oanh liệt và cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân dân ta. Hàng nghìn nhà báo đã hiến dâng tuổi trẻ, trí tuệ, thậm chí cả sinh mạng để làm nên những tác phẩm báo chí lay động lòng người, góp phần vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc.

Sau ngày đất nước thống nhất, báo chí cách mạng tiếp tục là lực lượng tiên phong trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa (1975 - 1986). Giữa muôn vàn khó khăn của thời hậu chiến, báo chí đã làm tốt nhiệm vụ định hướng tư tưởng, củng cố niềm tin của nhân dân vào con đường cách mạng, đồng thời kiên trì tìm tòi những hướng đi mới để thúc đẩy đổi mới đất nước.

Bước vào thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế (từ năm 1986 đến nay), báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt dư luận, phản ánh sự phát triển của đất nước, đấu tranh không khoan nhượng với các tác động tiêu cực của cơ chế thị trường. Báo chí đã trở thành cầu nối giữa Việt Nam và bạn bè quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế.

Báo của một số Đảng bộ miền Nam trong chống Mỹ, cứu nước (Ảnh tư liệu)

Tiếp tục vận dụng sáng tạo quan điểm và tấm gương nhà báo Cách mạng Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay

Tính đến tháng 12/2024, “cả nước có 884 cơ quan báo chí, gồm: 812 báo, tạp chí và 72 đài phát thanh truyền hình (PTTH). Trong 812 báo, tạp chí có 137 báo (73 báo địa phương và 64 báo trung ương); 675 tạp chí (323 tạp chí khoa học, 275 tạp chí thuộc tổ chức hội, 77 tạp chí thuộc cơ quan bộ, ngành, tôn giáo). Trong 72 cơ quan hoạt động PTTH, gồm: 2 Đài quốc gia (Đài Tiếng nói Việt Nam – VOV và Đài Truyền hình Việt Nam - VTV); 64 Đài PTTH tỉnh, thành phố, 1 Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC trực thuộc VOV và 5 đơn vị hoạt động truyền hình (Báo Nhân Dân, Quốc hội Việt Nam, Truyền hình An ninh, Truyền hình Thông tấn - Vnews, Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân Đội). Có 3 Đài/Đơn vị là VTV, Vnews và Đài Truyền hình TPHCM được cấp giấy phép biên tập kênh truyền hình nước ngoài, để biên tập 49 kênh truyền hình nước ngoài.”[2]

Số lượng nhà báo và cơ quan báo chí nói trên cho thấy sự phát triển rất nhanh, rất mạnh và khả năng vươn tầm thời đại của báo chí cách mạng Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay, bên cạnh những thời cơ, vận hội mới, báo chí cách mạng Việt Nam cũng đứng trước những khó khăn và thách thức lớn, xuất phát từ trong nước và quốc tế, cả chủ quan và khách quan:

Về thuận lợi, trước hết, cơ bản và quan trọng nhất là sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng giúp báo chí có định hướng rõ ràng, phát triển mạnh mẽ. Tiếp đó, công nghệ số bùng nổ, tạo điều kiện cho báo chí tiếp cận độc giả nhanh chóng, đa dạng hóa nội dung. Và đặc biệt là, đội ngũ nhà báo ngày càng chuyên nghiệp, có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi nghiệp vụ.

Về khó khăn, cạnh tranh gay gắt với mạng xã hội, khiến báo chí phải đổi mới liên tục để giữ chân độc giả; áp lực kinh tế, doanh thu quảng cáo giảm sút, nhiều cơ quan báo chí gặp khó khăn tài chính; tin giả lan tràn, đòi hỏi báo chí phải kiểm chứng thông tin chặt chẽ, giữ vững uy tín…

Bối cảnh ấy đang đặt ra cho nhà báo và báo chí cách mạng Việt Nam hiện nay yêu cầu cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung, ứng dụng công nghệ hiện đại để giữ vững vai trò định hướng dư luận và phục vụ nhân dân.

Sự phong phú của báo chí cách mạng Việt Nam hiện nay 

Để tiếp tục phát huy vai trò của đội ngũ nhà báo và báo chí Việt Nam hiện nay, theo chúng tôi cần thực hiện thật tốt hai giải pháp sau đây:

Một là, quán triệt sâu sắc những quan điểm, chỉ dẫn quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng đối với đội ngũ nhà báo và những cơ quan báo chí nước ta hiện nay. Trong đó, đặc biệt là cần tập trung làm rõ và quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiêm chỉnh: Tính định hướng chính trị, tư tưởng của báo chí; tính chiến đấu của báo chí; xác định rõ đối tượng, mục đích… báo chí phục vụ, hướng tới.

Hai là, quán triệt sâu sắc tấm gương ngời sáng của Nhà báo cách mạng vĩ đại Hồ Chí Minh đến toàn thể đội ngũ nhà báo và những người làm báo hôm nay. Từ đó, giáo dục cho thế hệ nhà báo hôm nay một tấm gương vĩ đại của nhà báo cách mạng lỗi lạc; một tấm gương mẫu mực, đạo đức cao đẹp của một nhà báo cách mạng luôn nêu cao tính chiến đấu, tính chính trị; luôn quán triệt với chính bản thân phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, “giàu sang không thể quyến rũ, uy vũ không thể chuyển lay” khi cầm bút, viết nên những bài báo cách mạng xuất sắc.

Như vậy, việc lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập Báo Thanh Niên và quán triệt quan điểm chỉ đạo của Người đã góp phần quan trọng cho sự ra đời của Đảng ta vào mùa Xuân năm 1930. Đồng thời, đóng góp quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Báo chí Cách mạng Việt Nam 100 năm qua là minh chứng sinh động cho vai trò của Báo chí cách mạng – chiến sỹ tiên phong, trên mặt trận tư tưởng nói riêng, sự nghiệp cách mạng nói chung.

Ngày nay, với đội ngũ nhà báo và cơ quan báo chí hùng hậu, hiện đại, đa phương tiện, hội nhập quốc tế và ngày càng phát triển, tiếp tục vận dụng sáng tạo quan điểm, tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng và phát huy vai trò quan trọng của báo chí cách mạng 100 năm qua và mỗi người làm báo hôm nay tự hào với truyền thống 100 năm của Báo chí Cách mạng Việt Nam; nhận thức rõ những chỉ đạo sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm, “kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm với nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại vừa thể hiện sự kỳ vọng, vừa là mệnh lệnh chính trị, là lời hiệu triệu mỗi người làm báo, mỗi cơ quan báo chí cần phải đổi mới toàn diện tư duy, phương thức hoạt động và tổ chức bộ máy”[3], chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng và kỳ vọng báo chí cách mạng Việt Nam sẽ tiếp tục làm tròn sứ mệnh vẻ vang của mình, luôn đi tiên phong trên mặt trận tư tưởng, góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Nhìn lại chặng đường một thế kỷ, có thể khẳng định rằng báo chí cách mạng Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử của mình, đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc, góp phần xây dựng một Việt Nam phát triển, vững vàng vị thế, ngày càng uy tín trên trường quốc tế. Những giá trị cao quý, tinh thần trách nhiệm và bản lĩnh của báo chí cách mạng sẽ tiếp tục là ngọn đuốc soi đường cho tương lai .