Giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ hiện nay

1. Sự cần thiết tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trong bối cảnh mới

Lý tưởng cách mạng là những giá trị cốt lõi, định hướng xuyên suốt của mỗi người thanh niên, đoàn viên; là mục tiêu phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vì độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân và vì chủ nghĩa xã hội. Những giá trị cốt lỗi của lý tưởng cách mạng là không thay đổi, tuy nhiên trong từng thời kỳ, từng giai đoạn, với từng đối tượng cụ thể các nội dung của lý tưởng cách mạng sẽ có sự nhận thức và thực hiện phù hợp. Lý tưởng cách mạng cũng không hình thành ngay từ đầu, một cách tự phát, mà là kết quả của quá trình giáo dục, rèn luyện lâu dài đối với mỗi cá nhân, trong đó có tầng lớp thanh niên, thế hệ trẻ ngày nay. Cùng với giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ ngày nay trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng đã khẳng định: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội.”[i]

Trong những năm qua, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên đã được Đảng, các tổ chức Đoàn thể của thanh niên ở các cấp, các cơ quan có liên quan và toàn xã hội rất quan tâm. Đảng, Nhà nước đã lãnh đạo, ban hành nhiều văn bản nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm, vào cuộc của Nhà nước đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, như Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015; Chỉ thị 05 –CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Quyết định số 311/QĐ-TTg ngày 05/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng giai đoạn 2022 – 2023”... cũng xác định đối tượng thanh niên, học sinh, sinh viên cần chú trọng đẩy mạnh học tập... Các tổ chức Đảng các cấp và các tổ chức trong hệ thống chính trị đã từng bước triển khai, thực hiện nhiệm vụ giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên bằng nhiều hình thức, biện pháp phù hợp.

Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên luôn được quan tâm. (Ảnh Internet)

          Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên vẫn còn một số vấn đề bất cập nhất định. Vẫn xuất hiện những biểu hiện ít quan tâm, xem nhẹ việc giáo dục lý tưởng cách mạng; xác định động cơ, mục đích không phù hợp, thiếu sự chủ động trong việc trau dồi những tri thức, kỹ năng còn thiếu; hoặc nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chưa phù hợp với từng đối tượng đoàn viên, thanh niên… Dẫn đến bộ phận thanh niên giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Cùng với đó, tình trạng buông lỏng việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên đang trở thành một trong những vấn đề đáng quan ngại hiện nay. Đây là những vấn đề rất đáng lưu tâm, cần phải khắc phục từng bước để đảm bảo hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên được thực hiện hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.

          2. Giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ, góp phần giúp đất nước phát triển nhanh, bền vững

Một là, cần nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, các tổ chức đoàn thể về công tác giáo dục lý tưởng các mạng cho thanh niên.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là quá trình không đơn giản và dễ dàng. Để thực hiện thành công phải tạo dựng được sự thống nhất cao và rộng rãi về mặt nhận thức của các chủ thể giáo dục đào tạo về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của giáo dục lý tưởng cách mạng. Trước hết, cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp cần tiếp tục thường xuyên quán triệt đến từng chi bộ, các đảng viên, thanh niên về tầm quan trọng của việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Bản thân mỗi thanh niên cũng cần nhận thức, ý thức về tầm quan trọng của việc giáo dục lý tưởng cách mạng đối với việc rèn luyện, nâng cao bản lĩnh cách mạng. Muốn vậy, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tầm quan trọng, nhiệm vụ giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên; làm cho thanh niên nhận thấy rõ việc học tập, giáo dục lý tưởng cách mạng là quyền lợi và trách nhiệm của mình; coi đó là nhu cầu tự thân, việc làm thường xuyên, liên tục, bền bỉ suốt đời.

Bên cạnh đó, cần sự nhận thức rõ rằng, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là nhiệm vụ của toàn Đảng, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với vai trò nòng cốt chính từng gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các tổ chức Hội, Đội của thanh niên, sinh viên đóng vai trò quan trọng chứ không phải là những tổ chức duy nhất có trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ này.

Hai là, đổi mới nội dung, phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên

Thực chất của việc đổi mới nội dung phương pháp giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là nhằm nâng cao nhận thức của thanh niên về chính trị, sự am hiểu về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự nhìn nhận đánh giá một cách khách quan, khoa học những vấn đề mới nảy sinh trong xã hội và thế giới. Một mặt, cần tiếp tục giảng dạy có hiệu quả, đầy đủ nội dung các môn học chính trị tại các nhà trường hiện nay. Đồng thời, cần tăng cường thêm các nội dung giáo dục về con người, Tổ quốc Việt Nam, tình yêu và lòng trung thành với tổ quốc, với dân tộc, với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra một số nội dung khác cũng cần được đưa vào như lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, toàn cầu hóa, sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định đến thắng lợi của cách mạng Việt Nam…

Đổi mới nội dung, phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên. (Ảnh Internet)

Về phương pháp giáo dục, cần lưu ý có thể sử dụng linh hoạt nhiều phương pháp trong quá trình truyền đạt một nội dung, sử dụng các phương pháp phù hợp với từng nhóm đối tượng. Tập trung đưa những vấn đề có tính thời sự, gần gũi với thanh niên bằng những hình thức thân thiện hơn với thanh niên. Trong đó chú ý việc xây dựng những video, clip ngắn, chia sẻ qua những ứng dụng đang được giới trẻ quan tâm như: Facebook, Zalo, Youtube, Tik tok…

Ba là, cần phát huy hơn nữa vai trò của Đoàn Thanh niên và các tổ chức của thanh niên trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên

Để thực hiện có hiệu quả việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên; hàng năm các cấp bộ đoàn cần chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ sở đào tạo xây dựng kế hoạch và tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ đoàn, đoàn viên. Tổ chức các diễn đàn, tọa đàm, các buổi nói chuyện chuyên đề về lý luận chính trị, nền tảng tư tưởng của Đảng, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh… Các tổ chức đoàn cũng cần chú trọng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục chính trị, tư tưởng cho thanh niên; tăng cường số lượng, chất lượng tin, bài, chuyên trang, chuyên mục, ấn phẩm của Đoàn, Hội… qua đó định hướng lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên.

          Bốn là, chú trọng xây dựng, tôn vinh những hình mẫu điển hình trong thanh niên trên các lĩnh vực

Đối với thanh niên, những hình mẫu thanh niên điển hình trên các lĩnh vực sẽ có sức lan tỏa và ảnh hưởng rất lớn. Cần phải kịp thời phát hiện, biểu dương những điển hình trong thanh niên. Mặt khác cần phải chủ động bồi dưỡng, xây dựng những tập thể, cá nhân xuất sắc, thực hiện tốt nhiệm vụ trên nhiều lĩnh vực; nhân rộng và phát huy các gương điển hình sau tuyên dương.

Đặc biệt, cần phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, đoàn viên ở các cấp, các địa phương; nhân rộng điển hình tiên tiến gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; phát huy tinh thần tự học tập, rèn luyện, phấn đấu trong cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Mỗi cán bộ, đảng viên, đoàn viên tiêu biểu phải thực sự là tấm gương cả về năng lực chuyên môn, đạo đức cách mạng và lý tưởng cách mạng để tạo động lực cho thanh niên tích cực tham gia học tập rèn luyện, dần xây dựng, hình thành lý tưởng cách mạng.

Năm là, xây dựng diễn đàn thanh niên trên không gian mạng, gắn liền với vai trò quản lý của Nhà nước, hỗ trợ của các cơ quan, đơn vị truyền thông hiện nay; chú trọng giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên trên không gian mạng.

          Thanh niên ngày nay dành rất nhiều thời gian xem video trực tuyến, chơi game online và tham gia mạnh mẽ vào các mạng xã hội. Các nền tảng mạng xã hội được người dùng thường xuyên và phổ biến nhất hiện nay tại Việt Nam như Youtube, Facebook, Zalo, Instagram…là con đường tốt nhất để tiếp cận và truyền tải thông tin tới giới trẻ. Do vậy, đối với việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên cũng cần đặc biệt chú ý đến việc thực hiện thông qua không gian mạng, các mạng xã hội phổ biến ở Việt Nam hiện nay.

Thế hệ trẻ được coi là chủ nhân tương lai của đất nước, mang trong mình trí tuệ, sức khỏe và khát vọng cống hiến, được coi là động lực chính cho sức sáng tạo, cho sự đổi mới và chuyển mình mạnh mẽ của đất nước. Do vậy, cần thiết phải tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng trong thanh niên, góp phần hình thành một thế hệ thanh niên biết phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, chí tiến thủ, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp; tiên tiến, đi đầu và thành công trong học tập, nghiên cứu, công tác, lao động, sản xuất và kinh doanh; có nhiều đóng góp quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.