Kết luận số 202-KL/TW được ban hành sau khi Bộ Chính trị và Ban Bí thư xem xét báo cáo của Ban Tổ chức Trung ương về tình hình hoạt động của bộ máy hệ thống chính trị và chính quyền địa phương hai cấp trong năm 2025 Bộ Chính trị và Ban Bí thư thống nhất đánh giá rằng mô hình tổ chức bộ máy ở các địa phương đã có chuyển biến tích cực trong triển khai nhiệm vụ được giao thể hiện ở sự chủ động điều hành, sự phối hợp giữa các cấp và sự chủ động xử lý vướng mắc ngay từ cơ sở
Đồng thời văn bản ghi nhận những nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền và đội ngũ cán bộ từ cấp tỉnh đến cấp xã trong việc khắc phục khó khăn, duy trì hoạt động hiệu quả, nhất là việc triển khai các nội dung cải cách hành chính, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp, đổi mới phương thức lãnh đạo và quản trị xã hội
Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế cần tiếp tục được cải thiện như năng lực quản trị ở một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu, phân cấp phân quyền còn lúng túng, thủ tục hành chính còn rườm rà, cơ sở vật chất và năng lực số ở nhiều xã còn yếu chưa theo kịp yêu cầu đổi mới
1. Kết quả đạt được
Việc kiện toàn bộ máy hệ thống chính trị hai cấp ở nhiều tỉnh thành đạt được những thay đổi nhất định về cơ cấu, phương thức vận hành và phân công nhiệm vụ Nội dung chỉ đạo và mô hình hoạt động được triển khai tương đối đồng bộ hơn so với giai đoạn trước tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội và phục vụ nhân dân
Ở cấp xã sự chuyển biến rõ nét nhất là sự chủ động hơn trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ và giải quyết công việc của nhân dân Nhiều địa phương đã tăng cường kỷ luật kỷ cương hành chính nâng cao vai trò người đứng đầu và chú trọng hơn đến hiệu quả thực chất
Công tác cán bộ có nhiều điểm chuyển biến tích cực với việc thực hiện đánh giá bố trí và sử dụng cán bộ theo hướng ngày càng sát hơn với yêu cầu thực tiễn Các quy định mới về công tác cán bộ được triển khai tạo khuôn khổ chặt chẽ hơn để nâng cao chất lượng đội ngũ
Lĩnh vực chuyển đổi số được nhấn mạnh và bước đầu mang lại tác động tích cực cho mô hình hoạt động của cấp xã Việc triển khai hạ tầng số, số hóa tài liệu, áp dụng phần mềm thống nhất giúp quá trình giải quyết công việc nhanh hơn minh bạch hơn
2. Những tồn tại, hạn chế
Nhiều cấp xã chưa chuyển mạnh từ vai trò quản lý hành chính sang mô hình quản trị và kiến tạo Phương thức làm việc còn cứng nhắc thiếu tính đổi mới, dẫn đến khó đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp
Phân cấp phân quyền trong nhiều lĩnh vực còn thiếu rõ ràng, gây lúng túng trong tổ chức thực hiện Một số bộ ngành và địa phương còn ban hành văn bản thủ tục hành chính bất cập, chưa được rà soát kịp thời
Cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật phục vụ hoạt động của bộ máy địa phương, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn hạn chế Nhiều xã thiếu trang thiết bị phục vụ chuyển đổi số thiếu nhân lực có kỹ năng số đáp ứng yêu cầu
Việc sắp xếp các đơn vị sự nghiệp, đơn vị hành chính, đầu mối tổ chức trong một số lĩnh vực còn chậm so với yêu cầu chung, ảnh hưởng tới tiến độ chung của cải cách bộ máy
3. Nhiệm vụ trọng tâm
3.1. Đối với cấp ủy, chính quyền, ban ngành
Khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ được giao tại các kết luận trước đây nhất là nội dung về đổi mới tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền địa phương Thực hiện nghiêm các yêu cầu về công tác cán bộ bảo đảm việc đánh giá bố trí sử dụng cán bộ phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ
Tập trung tăng cường toàn diện cho cấp xã coi cấp xã là trung tâm của đổi mới mô hình hai cấp Nâng cao tính chủ động trách nhiệm và năng lực quản trị của chính quyền cơ sở Chuyển hẳn từ cơ chế quản lý sang mô hình quản trị hiện đại phục vụ nhân dân và thúc đẩy phát triển
3.2. Hoàn thiện thể chế phân cấp phân quyền
Đẩy mạnh việc hoàn thiện thể chế nhất là trong các lĩnh vực tài chính tài sản công quy hoạch đầu tư đất đai và tổ chức bộ máy Phân định rõ trách nhiệm và thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương giữa cấp tỉnh và cấp xã
Các nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Chính phủ Thủ tướng cần được giải quyết ngay Các nội dung thuộc thẩm quyền Quốc hội cần được hoàn thiện và trình kịp thời
3.3. Cải cách hành chính và kiểm soát thủ tục
Rà soát bãi bỏ hoặc sửa đổi toàn bộ thủ tục hành chính không còn phù hợp Kiểm soát chặt việc ban hành thủ tục hành chính mới của địa phương Nâng cao hiệu quả dịch vụ công trực tuyến bảo đảm thực chất tránh hình thức
Toàn bộ nhiệm vụ rà soát thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến được yêu cầu hoàn thành trước thời hạn 15 tháng 12 năm 2025
3.4. Sắp xếp tổ chức, đơn vị sự nghiệp và đầu mối
Rà soát hệ thống văn bản pháp luật ở tất cả lĩnh vực sắp xếp tinh gọn các đơn vị sự nghiệp công lập doanh nghiệp nhà nước đầu mối bên trong các tổ chức đoàn thể và cơ quan chuyên môn các nội dung này phải được hoàn thành trong năm 2025
3.5. Tài sản công trụ sở và quy hoạch
Cập nhật điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng ngay sau khi có điều chuyển trụ sở tài sản công để bảo đảm đồng bộ thống nhất giữa yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và nhiệm vụ quốc phòng an ninh
Tăng cường thanh tra kiểm tra trách nhiệm cấp tỉnh trong quản lý và xử lý tài sản công
3.6. Công nghệ thông tin và chuyển đổi số
Tiếp tục ưu tiên đầu tư cho chuyển đổi số đặc biệt ở cấp xã bao gồm hạ tầng công nghệ thông tin thiết bị phục vụ giải quyết công việc và đào tạo kỹ năng số cho cán bộ
Triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia liên thông tích hợp các phần mềm dùng chung nhằm nâng cao tính minh bạch và chất lượng phục vụ của chính quyền địa phương
4. Kiểm tra, đánh giá và khen thưởng
Kết quả triển khai các nội dung nêu trong Kết luận 202 sẽ là căn cứ quan trọng để kiểm điểm đánh giá chất lượng tổ chức đảng chính quyền và đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu trong năm 2025 Các tập thể cá nhân có thành tích xuất sắc trong triển khai nhiệm vụ sẽ được xem xét khen thưởng
5. Gợi mở khi nghiên cứu và thực hành
Nội dung Kết luận 202 cho thấy trọng tâm cải cách đang dịch chuyển mạnh về cấp xã nơi được xem là trung tâm của đổi mới mô hình chính quyền hai cấp Việc chuyển vai trò từ quản lý sang quản trị kiến tạo đòi hỏi thay đổi đồng bộ từ tư duy đến tổ chức bộ máy và nguồn lực
Phân cấp phân quyền tiếp tục là một trong những nội dung then chốt Vấn đề đặt ra là làm sao bảo đảm tính linh hoạt cho địa phương nhưng không dẫn đến chồng chéo hoặc buông lỏng trách nhiệm Việc hoàn thiện thể chế trong năm 2025 là cơ hội quan trọng để khắc phục hạn chế này
Chuyển đổi số đang là nền tảng để nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân Các xã vùng sâu vùng xa nơi còn hạn chế về hạ tầng số sẽ cần cơ chế hỗ trợ mạnh mẽ hơn để không tạo ra khoảng cách mới trong phát triển
